DA LI JE NEZAVISNO SUDSTVO MOGUĆE NA OVIM PROSTORIMA ILI KAKO JE TO BILO U STAROJ NAM DRŽAVI
Na ovim prostorima je tehnologija vladanja uvijek ista bila. Kroz ucjene prema glasačima u ovoj kvazi demokraciji se dobijala i osvajala vlast. Ucjene i kontrole su se manifestirala prvenstveno kroz šanse za dobijanje posla , zatim slijedi borba za ostanak na poslu a posle kontrolu lojalnosti tih istih. Oni koji rade u budžetskim ili državnim firmama to su više osjetili .
Nesreća neposlušnih iz vremena SFRJ je bila famozna "društveno politička podobnost" iz koje se neposlušnik nije mogao izvući jer su mu sva vrata bila zatvorena a privatnog sektora i nije bilo.
Kako se lijepo vidi iz ovoga YouTube klipa iz govora gosta emisije jedne srbijanske televizijske mreže Milana St Protića koji je uvaženi istoričar, diplomata i kritičar stare (a i ovih novih ) jugoslovenske država je definisila na ovaj način rad sudstva i pravosuđa.
"Država i pravo su instrumenti u rukama vladajuće klase kojim se brani onaj društveno politički poredak koji je u interesu te klase . A klasa je u stvari partija." kaže Protić da je tako funkcioniralo pravosuđe u staroj nam državi.
Moj brat Zdravko Škorić je bio sudija Opštinakog suda na referatu porodičnog prava a kasnije i krivičnih predmeta. Sudio je slučajeve privrednog kriminala za koje su bile predviđene u najgorim slučajevima duge zatvorske kazne. Zbog kritike uticaja na nezavisno sudstvo se suočio sa najvećim i najjačim lokalnim neprijateljem tadašnjim Opštinskim Komitetom Saveza komunista ( OK SKJ). Niko nije mogao dobiti iole bolji i odgovorniji posao ako to nije "aminovo" taj kontrolni organ ljudskih sudbina u Titino vrijeme.
Izbačen iz Suda i iz Partije dolazi na poziv Nijaza Durakovića tadašnjeg velikog ako je i najvećeg bosanskog političara. Posle njegove intervencije biva vraćen nazad u Partiju i re-imenovan za sudiju Opštinakog suda u Derventi.
Da li se išta promijenilo u današnjem državnom i partijskom aparatu? Da li su sadašnje države promijenile tehnologiju vladanja? Da li su poštenije prema svojim sugrađanima? Da li su ovi današnji više podanici ili više građani od onih starih iz 80 tih? Jeli se išta pomaknulo od tih SFRJ vremena ?
Milan St Protić govori o institucijama države ."Država i pravo su instrumenti u rukama vladajuće klase kojim se brani onaj društveno politički poredak koji je u interesu te klase . A klasa je u stvari partija." Da li šta promijenilo ?
Suditi učesnike u privrednom kriminalu je bio veliki izazov za nezavisno sudstvo zbog velikih intervencija i veza i vezica koji su naprije članovi vladajuće strukture zajedno sa partijskom organima žestoko uticali.
Ovako je vladala Partije u vrijeme SFRJ. Nikada nije bilo nezavisnog sudstva niti vladavine prava na ovim prostorima. Iz ovog dokumenta se vidi da je Predsjednik suda morao ( a kako drugačije reći ?) da dostavlja predmete koje se trenutačno vode kao i one iz arhive kako bi moćni partijski organi pomoću tih informacija kontrolisali one kojima prijeti optužba , ucjenjivali i kontrolisali ne samo optužene nego i one koje im sude a to su sudije i javno pravobraniteljstvo ili javno tužilaštvo.
Oprobani metod razračunavanja sa neposlušnima tadašnje a vjerujem i današnje vlasti na ovim prostorima. Jednom isključen iz vladajuće partije sudija više nema famoznu " moralno politicku podobnost" koja je neophodna za obavljanje državnih funkcija pa time više ne može obavljati funkciju sudije. No tu se osveta za neposlušnost ne završava nego se neposlušnik dovodi do čina potpune dehumanozacije i gubitka profesionalne časti. Nudi mu se posao nekakvog potrčkala ili nižeg službenika kako bi se još više degradirao. Ujedno služi i kao primjer svima koji bi drznuli sutra da kritikuju vlast.Sudija Škorić naravno nije ni otišao na ove razgovore jer je znao šta mu se sprema.
Tadašnja vlast je imala moćno oružje u svojim rukama a to je kako sam gore rekao "moralna ili idejna podobnost" kada vas isključe iz Partije onda su vam sva vrata zatvorena/ Pokušavao je da mu se odluka iz vladajuće partije poništi putem žalbe jer je skoro dobio posao sudije u Bosanskom Brodu ali sistem osvete protiv neposlušnih je savršeno napravljen. Ta se metoda danas sigurno još više usavršila. Princip je isti sve ostalo su nijanse.
Sve je počelo kada je sudija Škorić na sudskom kolegijumu uzeo riječ u temi koja je bila pod nazivom " Profesionalna etika, odgovornost i socijalistički moral u radu radnika državnih organa"
On je u toj diskusiji govorio kako je nezavisnost suda dobro ugrožena od strane partijskih organa koji se upliću u sudske presude i prave uticaj na sudske procese.
Osudio je praksu da se sudski predmeti dostavljaju partijskom organu koji dalje ometa pravac razvoja sudske presude i indirektno se miješa u nezavisnost suda u donošenju presuda.
Sudija Škorić je u svojim predmetima poštujući duh zakonskih propisa i svoju stručnost donosio oslobađajuće presude koje je javni tužilac na osnovu inicijative policije dao na sud. Samim tim aktom njemu se prijetilo osvetom i i nazivan je "kočničarem" dobre sudske prakse od pojedinaca iz Policije. Naime tadašnja Policija ili SUP je smatrao da sud mora da štiti interese Policije jer to je drzavnin organ i jedinin dokaz te saradnje je da sud ispuni i ne preispituje zahtjeve policije. Šta je tada bilo nezavisno sudstvo i pravna zaštita građana je bila mislena imenica.
U jednom predmetu kada je oštećena stranka tužila pripadnike policije ( dobila tjelesne povrede) tražio disciplinski zapisik od Policije jer su optuženi policajci izjavili u sudskom zapisniku da se protiv njih vodio takav postupak.Iz Policije su mu rekli da se takav postupak nikad nije vodio iako je takav dokument bio bitan za donošenje pravosudne odluke .
Vjerujem , dalje kaže sudija Škorić da je ovakvih pojava rasprostranjena po cijeloj zemlji ali se ljudi u sudstvu boje da to javno izlože bojeći se posljedica prije svega za svoj posao a onda i dalje.
Policija se tih vremena odnosila prema sudstvu i javnim pravobranilštvu i javnim tužilaštvu više kao neko ko smeta njihovom radu jer oni su ti koji najbolje znaju štiti državu i vladajući sistem. Takva informacija se dostavljala i opštinskim organima i sudije koje nisu pratile liniju policije i službe za zaštitu kriminaliteta su proglašavanje kao destruktivni ili da ometaju zaštitu države. Sudije su donosile oslobađajuće presude za one koje je policija dostavSuditi učesnike u privrednom kriminalu je bio veliki izazov za nezavisno sudstvo zbog velikih intervencija i veza i vezica koji su naprije članovi vladajuće strukture zajedno sa partijskom organima žestoko uticali.ljala i time je svako od njih bio na meti.
Pripremajući se za sastanak u tadašnjem Centralnom Komitetu Saveza Komunista sa Nijazom Durakovicem napisao je ovu pripremu razgovora pod nazivom " Zašto sam morao otići" gdje je jasno naglasio da se borio za nezavisno sudstvo i neometani put donošenja sudskih odluka.
Bio je pravi intelektualac, napredan mislilac, stručnjak svoga posla, vrstan poznavalac teorije države i prava, čovjek visoke snage za analitiku i veliki kritičar bilo kojeg političkog sistema. Jednog sam ga pitao odmah iza devedesetih da li bi pristao da bude sudija opet u ovom sistemu?
Rekao je kategorično NE , jer ovaj sistem ne zadovoljava pravnu slobodu niti nezavisnost vladavine prava čak ni na nivou onoga staroga. Ostao je do zadnjeg dana veliki kritičar, disident svih političkih sisteme u kojima je živio.Za policiju je uvijek smatrao da su to građani u uniformi koji štite volju i prava građana a ne vlast
Vječna ti slava moj brate
Željko Škorić
Benicarlo, Španija
Nema komentara:
Objavi komentar